Wat valt je op aan deze hamburger? De kleur van het broodje? Ziet er inderdaad apart uit, maar je proeft er niks vreemds aan. Aan het vlees zit wel een gek smaakje. Deze hamburger is namelijk stiekem een zeewierburger. Smaakt bijzonder goed trouwens. Net als havermelk, vegan boter of tofu is de vegan variant van vlees al lang geen uitzondering meer. Of je nu kijkt op de menukaart in restaurants of in de supermarkt: de opmars van plantaardige vleesvervangers is onstuitbaar.

De eiwitrevolutie (van dierlijk naar plantaardig) is in volle gang. Wat heb je nodig voor een revolutie? Een goed verhaal. En iemand die het voortouw neemt. Wat Tesla voor de elektrische auto’s is, is de Vegetarische Slager voor de vleesvervangers. Zonder die pionier was het er nu misschien nog steeds niet: lekker en betaalbaar vegavlees. Want dat eerste is belangrijk, maar het tweede essentieel in het land van de koopman (en de dominee). Lange tijd leek concurreren met de kiloknallers een onmogelijke opgave. Nog in 2021 was vlees veel goedkoper dan vegetarische varianten. Maar inmiddels is de ommezwaai ingezet en zijn plantaardige vleesvervangers vaak goedkoper.

Hoe komt het dat dit zo lang duurde? Iets fundamenteel nieuws doen, vraagt altijd om lef en doorzettingsvermogen. Je neemt het namelijk op tegen een systeem dat decennialang is gegroeid. Zo wordt de vleesteelt van alle kanten gesubsidieerd en is de klimaatimpact niet in de prijs verrekend. Ook is vlees onderdeel van een productieketen en op die manier een restproduct van de zuivelindustrie (oude melkkoeien, wat veel vegetariërs of flexitariërs trouwens niet weten). Als dat systeem kan worden veranderd, zal de balans vanzelf doorslaan in de richting van plantaardig vlees. Als consument heb je daar trouwens ook invloed op. Want als jij vegan boter, vegan kaas en havermelk gaat eten en drinken, zullen er ook minder melkkoeien nodig zijn, waardoor vlees vanzelf duurder zal worden. Zo kun je dus wel degelijk ook zelf invloed hebben op verandering (daar schreef ik eerder al deze blogpost over).

Op welke mogelijke toekomst wijst het verandersignaal van de zeewierburger? Laten we de lijn van de eiwitrevolutie eens doortrekken. Stel dat dierlijk eiwit inderdaad steeds duurder wordt en de prijs van plantaardige eiwitten daalt. Dan zullen vanzelf alle food producten in de supermarkt vegan worden. De eiwitrevolutie waar we nu midden in zitten, zal dan eindigen in een nieuw normaal. Alles wat we eten, wordt standaard plantaardig. Ligt er dan toch niet ergens in een donker hoekje van de Appie nog een echte tournedos? Misschien wel, maar de kans is waarschijnlijk groter dat de fanatieke vleeseter eindigt als de fanatieke roker. (‘Eet jij nog vlees? Dat kan echt niet meer!’) Zijn alle slagers tegen die tijd failliet? Dat ligt er aan hoe snel ze het verandersignaal oppikken en hun tartaar of kogelbiefstuk vervangen door kipstuckjes of cordon blij (creativiteit is nog wel een dingetje). Gorbatsjov sprak bij de val van de Muur in Berlijn ooit de woorden: “Wie te laat komt, wordt door het leven gestraft.” Ook de eiwitrevolutie wacht op niemand. Ach, en zeewier op je broodje? Zo gek is dat nou ook weer niet. Of eet jij soms nooit rauwe zalm met witte rijst verpakt in gedroogd zeewier?