“The future is already here – it’s just not very evenly distributed.”
Volgens de Amerikaanse sciencefictionauteur William Gibson is de toekomst al aanwezig in de wereld om ons heen. Wie goed kijkt, kan signalen van die toekomst ontdekken. Die verandersignalen laten zien hoe anders de wereld om ons heen kan worden. Op de homepage van deze website vind je voorbeelden van verandersignalen die mij zijn opgevallen.
De afbeelding bij deze tekst is een visualisatie van verandersignalen. Er zijn punten die meer op de voorgrond staan, helderder zijn en verbonden met andere punten. Dit kun je zien als de signalen van veranderingen die op een andere toekomst wijzen. Er zijn ook punten die vager zijn, de verbinding met andere punten verliezen en naar de achtergrond verdwijnen. Dat zijn dingen in de wereld om ons heen die tot het verleden gaan behoren. De toekomst ligt verborgen in de verandersignalen van het heden.
Het zoeken naar verandersignalen (signals of change) is volgens de Amerikaanse auteur en onderzoeker aan het Institute for the Future Jane McGonigal vergelijkbaar met het werk van een detective die naar aanwijzingen zoekt. Als je er genoeg kunt vinden, wijst dat in de richting van een verdachte, in dit geval een verandering. Achter die verandering gaan dieperliggende drijvende krachten (driving forces) schuil die je kunt analyseren. Met behulp van die krachten kun je – net als een detective – gefundeerde scenario’s maken waarin het verandersignaal de hoofdrol speelt.
Verandersignalen vormen een basis van futuring: het gestructureerd verkennen van mogelijke, alternatieve toekomsten. Door te scannen naar verandersignalen en ze te analyseren krijg je inzicht in veranderingen. Op basis van die informatie kun je toekomstscenario’s maken. Uit die scenario’s kun je acties afleiden die je in het heden kunt ondernemen om wel of juist niet bij een bepaald scenario uit te komen. Garanties heb je daarbij niet, want de toekomst is en blijft onvoorspelbaar. Maar verandersignalen helpen wel om meer inzicht te krijgen, je perspectief te verbreden en beter voorbereid te zijn op de toekomst.