Een nieuwe invasieve soort rukt op vanuit het zuiden van Europa. Hij zuigt zich vast aan muren en voedt zich met de warmte van de binnenruimte en met elektriciteit. We willen er liever vanaf, want een fraai gezicht is het niet. En hij plant zich ook nog eens in rap tempo voort. De naam van de witte exoot? Airco, aangenaam.

Lopend langs de Oude Rijn tussen Alphen en Leiden zie je ze overal hangen. Soms één, soms zoals op de foto vijf exemplaren aan één gebouw. Ooit was dat een mediterraans verschijnsel – steden daar hangen er vol mee – maar tegenwoordig zie je ze hier ook overal. Niet zo gek, want ons klimaat schuift steeds meer op richting het klimaat van Zuid-Europa. En dus wordt niet alleen onze natuur steeds mediterraner, maar ook onze gebouwen.

Zo’n airco is trouwens helemaal geen oplossing voor de toenemende warmte. In tegendeel, zowel lokaal als globaal neemt de hitte juist alleen maar toe. Want een airco koelt weliswaar de lucht in huis, maar die warmte wordt afgegeven aan de buitenlucht. Binnen is het lekker koud, maar om het huis heen wordt het juist warmer. En omdat airco’s enorme energieslurpers zijn en energieproductie nog vaak tot CO2-uitstoot leidt, warmt de aarde ook alleen maar meer op. Meer airco’s leiden tot meer warmte en dus… tot meer airco’s. Zo voorziet deze soort in zijn eigen voortplanting.

Wat helpt wel tegen hittestress in de bebouwde ruimte? Zonwering en meer groen bijvoorbeeld. Wie in de zomer wel eens onder een boom staat, weet dat die voor koelte zorgt. Dit onderzoek laat zien dat 10% meer vergroening leidt tot een halve graad minder hitte in de stad. In combinatie met goede zonwering zorgt dat voor een aangenamer woonklimaat. Water in de buurt geeft ook verkoeling. (Gek dat dan juist hier aan de Oude Rijn vijf airco’s hangen.) Maar je kunt ook anders bouwen. Door koelere materialen te gebruiken of lichte kleuren. Witte huizen dus, net als in Zuid-Europa. Een combinatie van de kleur wit en planten tegen de gevel zie je bijvoorbeeld in de woontorens van Wonderwoods bij station Utrecht Centraal.

Hoe gaat de toekomst er uit zien, uitgaande van het verandersignaal van de zich snel reproducerende airco’s? Het probleem van het energieslurpen zal snel worden opgelost. Nu al wordt de helft van onze stroom duurzaam opgewekt en die trend zal doorzetten (zie deze blogpost die ik eerder schreef). Door zonnepanelen met een hoog rendement zal er zeker in de zomer stroom in overvloed zijn. Maar zoals boven beschreven, zijn airco’s niet de oplossing. Voor een aangenamer klimaat moeten steden langzaam in groene oases veranderen (klimaatadaptief is het toverwoord). Overal waar dat kan, zal verkoelend groen en water een plek krijgen: op daken, aan gevels, voor huizen, naast wegen. Dat groen zorgt niet alleen voor schaduw, maar ook voor een grotere biodiversiteit. Water biedt naast verkoeling ook soelaas voor al dat nieuwe stadsgroen in droge periodes. Er is nog veel te doen, maar de verandering is ingezet en de vergroening gaat er komen. Zo wordt de invasieve exoot airco misschien ooit nog wel een bedreigde diersoort.