‘Wat wil je later worden?’ Het is een vraag die volwassenen graag aan kinderen stellen. Veel verder dan een standaard antwoord als ‘politieagent’ komt zo’n kind niet. En dat is ook niet zo raar. Weet jij wat je over pakweg 25 jaar wilt worden? De toekomst is onzeker en al helemaal als je nog nauwelijks over resultaten uit het verleden beschikt. Niet dat die resultaten garantie bieden voor de toekomst. Er kan immers veel veranderen in een mensenleven. Of valt dat wel mee? En zou je dan met genoeg data uit het verleden in gesprek kunnen gaan met je toekomstige ik?

Non sum qualis eram. Daarmee gaf de Romeinse dichter Horatius ooit aan dat je nu niet meer bent zoals je vroeger was. Iedereen is steeds weer anders in het leven. Maar ook weer niet helemaal. Want we blijven ook dezelfde persoon, omdat bijvoorbeeld onze herinneringen en waarden dezelfde blijven (dat heet ook wel psychologische continuïteit). Ook uiterlijk verander je als volwassene vaak niet heel veel (denk maar aan een uitspraak als ‘jij bent ook echt geen spat veranderd!’). Apps of filters die je grijs en rimpelig maken, zoals de aged-filter op TikTok, zitten er dan ook vaak niet ver naast.

Kun je ook een stap verder gaan en praten met je toekomstige ik? De verouderingsfilter is een eerste stap naar zo’n future persona. Met een foto van je toekomstzelf is het eenvoudig om (bijvoorbeeld met Heygen) een avatar te maken: een bewegende afbeelding van je oudere zelf – inclusief stem. Die oudere versie is alleen nog tamelijk inhoudsloos. Is er dan ook een aged-filter voor je innerlijke ik? Jazeker, en die heet generatieve AI (ChatGPT, Gemini, Claude & co). In dit artikel laat AI-wetenschapper Lance Eliot zien hoe je ChatGPT de rol kunt geven van jouw future self. Met een aantal gerichte prompts met informatie over jouw persoon wordt de AI-tool vanzelf een future persona waar je mee kunt chatten.

Natuurlijk is dit nog een virtueel verzinsel dat niet heel ver af ligt van de gemiddelde waarzegger. Maar dat zou wel eens kunnen veranderen. Want nu is het digitale levenslogboek van de gemiddelde ‘oudere jongere’ nog niet zo groot (alhoewel…), maar voor de nieuwe generaties zal dat heel anders zijn. In elke fase van het leven wordt (met en zonder toestemming) data gegenereerd en verzameld in de vorm van foto’s, video’s, social media, appberichten, aantekeningen en noem maar op. Deze zee van digitale voetafdrukken kun je zien als een second brain: een tweede, virtueel brein dat net als je menselijke brein steeds meer inhoud krijgt. Dat tweede brein kun je gebruiken om terug te kijken (‘wat vond ik van die ene film in 2021?’), maar ook vooruit (‘welke films die nog uitkomen moet ik zeker gaan zien?’). Hoe meer data, hoe nauwkeuriger de voorspelling wordt (eerder schreef ik al over voorspellende AI). Je ziet eerste voorbeelden hiervan nu al bij het verschil tussen de output van AI met of zonder specifieke data, zoals documenten. Wat blijkt: hoe meer (specifieke) informatie, hoe beter de output. De AI-toekomst-ik van toekomstige ikken zal dus mogelijk alleen maar beter worden.

Vind je het een gek idee om met zo’n toekomst-avatar van jezelf te praten? Bedenk dan maar dat je nu dagelijks ook al met jezelf praat. Van die interne dialoog kijkt niemand meer op (tenzij je het hardop doet, maar dan denkt iedereen dat je aan het bellen bent). Misschien geldt dat ooit ook wel voor het gesprek met je toekomstige ik.

Wat zou je willen weten van je toekomstige ik? Hoe je ik geworden is wie die is? Of je ik gelukkig of ongelukkig is? Ben je bang voor het antwoord of juist benieuwd? Weet dat je altijd nog zelf de keuze hebt of je die future self ook echt wilt worden. ‘The future cannot be predicted, but futures can be invented’, aldus Dennis Gabor in zijn boek Inventing the Future. Veel succes met het uitvinden van je toekomst – met of zonder AI.